1. Tanımlama:
"Tekne üstünden yükseklik" deyimi: En üstteki devamlı güverte üzerinden olan yükseklik demektir. Bu yükseklik fenerin yerleştirildiği yerin altından dikey olarak ölçülecektir.
2. Fenerlerin dikey yerleştirilmeleri ve aralarındaki mesafe:
(a) Boyları 20 metre veya daha uzun olan ve kuvvetle yürütülen teknelerinsilyon fenerleri aşağıdaki şekilde yerleştirilecektir:
(i) Pruva silyon feneri, veya sadece bir silyon feneri taşıyorsa bu fener tekneden 6 metreden daha az olmayan bir yükseklikte olacak ve teknenin genişliği 6 metreden daha fazla olduğu takdirde, bu fenerin tekneden yüksekliği bu genişlikten daha az olmayacak, fakat fenerin tekneden 12 metreden daha fazla yükseklikte bulunması zorunlu olmayacaktır.
(ii) Çift silyon feneri mevcut olduğu takdirde, grandi silyonu pruva silyonundan dikey olarak en az 4,5 metre daha yüksekte olacaktır.
(b) Kuvvetle yürütülen teknelerdeki silyon fenerlerinin dikey ayrımı Trimin bütün normal koşullarında deniz seviyesinden ve bodoslamanın bin metre ilerisinden bakıldığı zaman gradi silyonunun pruva silyonundan ayrı ve pruva silyonunun üzerinde görülmesini sağlayacak bir nitelikte olacaktır.
(c) Boyları 12 metre veya 20 metreden daha kısa olan ve kuvvetle yürütülen teknelerin silyon feneri küpeşteden 2,5 metreden daha az olmayan bir yüksekliğe konulacaktır
(d) Boyu 12 metreden kısa olan, kuvvetle yürütülen bir tekne en yüksekte bulunması gerekli fenerini küpeşteden 2,5 metreden daha az yükseklikte bulundurabilir. Ancak, borda fenerleri veya pupa fenerine ek olarak bir silyon feneri mevcut olduğu zaman, bu silyon feneri, borda fenerlerinin bulunduğu yerden en azından 1 metre daha yükseklikte bulundurulacaktır.
(e) Diğer bir tekneyi iterek veya çekerek yedekleyen kuvvetle yürütülen bir teknede bulundurulacak olan iki veya üç silyon fenerlerinden birip ruva silyonu ya da grandi silyon feneri olarak aynı yere konulacak ancak grandi silyonu olarak konulduğunda en altta bulunan grandi silyon feneri dikey olarak pruva silyon fenerinden en az 4.5 metre daha yukarıda olacaktır.
(f)
(i) Alt paragraf (ii) de tarif edilenin dışında Kural 23 (a) belirtilen silyon feneri ya da fenerleri diğer fenerler ve engellerin üzerinde ve neta olmak üzere yerleştirileceklerdir.
(ii) Kural 27 (b) (i) ya da Kural 28 de belirtilen her yönden görünür fenerlerin silyon fenerlerinin altına konulması pratik değilse bunlar grandi silyon fener (ler) i üstüne konulabilir ya da pruva silyon fener(ler)i ile grandi silyon fener (ler) i arasına dikey olarak konulabilir ancak son durumda bu Ek'in 3 (c)maddesinde istenilen yerine getirilmiş olacaktır.
(g) Kuvvetle yürütülen bir teknenin borda fenerleri, aynı teknenin pruva silyonu fenerinin tekneden olan yüksekliğinin dörtte üçünden daha yukarı konulmayacaktır. Bu borda fenerleri güverte ışıklarıyla karıştırılabilecekleri kadar da aşağıya konulmayacaktır.
(h) Boyu 20 metreden kısa olan ve kuvvetle yürütülen bir teknenin borda fenerleri birleşik bir fanus içinde taşındığı zaman; bu fanus bir metreden daha az olmamak üzere silyon fenerinin altına yerleştirilmiş olacaktır.
(i) Kuralların dikey bir doğru üzerinde iki veya üç fener taşınmasını belirttiği zamanlarda, bunların arasındaki mesafe, aşağıda yazılı olduğu gibi olacaktır:
(i) Boyu 20 metre veya daha fazla olan bir teknede bu fenerler birbirinden 2 metreden daha az olmayan bir mesafeye konulacak, bir yedekleme feneri bulundurulması istenilen durum hariç bu fenerlerden en altta bulunan, tekne üstünden olan yüksekliği 4 metreden daha az olmayan bir yere konulacaktır.
(ii) Boyu 20 metreden daha kısa olan bir teknede bu fenerler birbirinden 1 metreden daha az olmayan bir mesafeye konulacak, bir yedekleme feneri bulundurulması istenilen durum hariç bu fenerlerden en altta bulunan, tekne üstünden olan yüksekliği 2 metreden daha az olmayan bir yere konulacaktır.
(iii) Üç fener taşındığı zaman, bu fenerler arasındaki mesafeler eşit olacaktır.
(j) Bir tekne balıkçılıkla uğraştığı zaman belirtilen her yönden görünür iki fenerden altta olanı, iki dikey fener arasındaki mesafenin iki katından daha az olmamak üzere borda fenerlerinin üzerindeki bir yükseklikte olacaktır.
(k) İki demir feneri taşıyan gemilerde Kural 30 (a) (i)'de belirtilen baştaraftaki demir feneri, kıç tarafdakinden 4.5'metre'den daha aşağıya konmayacaktır. Boyu 50 metre ya da daha fazla olan teknelerde baş tarafdaki demir feneri, tekne üstünden olan yüksekliği 6 metreden az olmayan bir yere konulacaktır.
3. Fenerlerin Yatay Yerleştirilmeleri ve Aralarındaki mesafe:
(a)Kuvvetle yürütülen bir tekne için iki silyon feneri istenildiği zaman,bunlar arasındaki yatay mesafe, gemi uzunluğunun yarısından az olmayacak fakat bu mesafenin 100 metreden fazla olmasına da gerek bulunmayacaktır. Baş taraftaki silyon feneri bodoslamadan itibaren gemi boyunun dörtte birinden daha uzağa konulmayacaktır.
(b) Boyu 20 metre veya daha fazla olan kuvvetle yürütülen bir teknede borda fenerleri, baş taraftaki silyon fenerlerinin önünde bulunmayacaktır. Bu fenerler teknenin bordasına veya bordasına yakın bir yere konulacaktır.
(c) Kural 27 (b) (i) ya da Kural 28'de belirtilen fenerler pruva silyon fener(ler) ile grandi silyon fener(ler)i arasında dikey olarak konulduklarında, bu her yönden görünür fenerler, geminin kemere doğrultusunda, baş kıç merkez hattına yatay olarak 2 metreden daha az olmayan bir mesafeye konulacaktır.
4. Balıkçı tekneleri, tarak dubaları ve sualtı işleriyle uğraşan tekneler için yön gösteren fenerlerin bulunacakları yerlerin ayrıntıları:
(a) Kural 26 (c) (ii)'de belirtilen balıkçılıkla uğraşan bir teknenin denize döşediği takımların yönünü gösteren fener, ufkun her tarafından görülen biri kırmızı, biri beyaz olan iki fenerden 2 metreden az ve 6 metreden çok olmayan yatay bir mesafeye konacaktır. Bu fener Kural 26 (c) (i) de belirtilen ufkun her tarafından görünür beyaz fenerden yukarıya, borda fenerlerinden de aşağıya konulmayacaktır.
(b) Tarama işleriyle veya sualtı işleriyle uğraşan bir teknede bulunacak olan Kural 27 (d) (i) ve(ii) de belirtildiği şekilde engelli olan veya emniyetle geçilebilecek olan tarafı gösteren fener ve şekiller uygulanabildiği kadar en azla yatay mesafeye konulacak fakat bunlar hiçbir zaman Kural 27 (b) (i) ve (ii) de belirtilen fener ve şekillerden 2 metreden daha yakın mesafeye konulmayacaktır. Bu fenerlerden veya şekillerden üstte bulunanı hiçbir zaman Kural 27 (b) (i) ve (ii) de belirtilen üç fener veya şeklin en altta olanından daha yüksekte olamayacaktır.
5. Borda fenerleri için siperlikler:
20 metre boyunda ya da daha uzun olan teknelerde borda fenerlerinin iç kısımları bu Ek'in 9 uncu kısmı hükümlerine uymak üzere, mat siyah boyalı siperliklerle donatılacaktır. Eğer bu Ek'in 9. maddesindeki istekleri yerine getirmek gerekiyorsa boyu 20 metreden küçük olan teknelerin borda fenerleri içi siyah mat siperliklerle donatılacaktır. Bir dikey filaman kullanan ve yeşil ve kırmızı kısımları arasında çok dar bir bölme bulunan birleşik bir fanusta dış siperlikler konulmasına gerek bulunmayacaktır.
6. Şekiller:
(a) Şekiller siyah ve aşağıda yazılı ölçülerde olacaklardır:
(i) Bir kürenin 0.6 metreden daha az olmayan bir çapı olacaktır.
(ii) Bir koninin 0.6 metreden daha az olmayan bir taban çapı olacak ve yüksekliği de çapına eşit olacaktır.
(iii) Bir silindirin en az 0.6 metre olan bir çapı olacak ve yüksekliği de çapının iki katı olacaktır.
(iv) Bir eşkenar dörtgen şekli, yukarda (ii) sayılı tali paragrafta belirlenen müşterek bir taban üzerinde iki koniden oluşacaktır.
(b) Şekiller arasındaki dikey mesafe en az 1,5 metre olacaktır.
(c) Boyu 20 metreden kısa olan bir teknede daha küçük ve fakat teknenin boyutları ile orantılı şekiller kullanılabilir ve aralarındaki mesafe buna paralel olarak azaltılabilir.
7. Fener ışıklarının rengine ait teknik özellikleri:
Tüm seyir fenerlerinin rengi Uluslararası Aydınlatma Komisyonu (CIE) tarafından belirtilen renk diagramının alanının sınırları içinde bulunan aşağıda yazılı değerlere uyacaktır.
Köşe koordinatları gösterilmek suretiyle her renk alanının sınırları aşağıda gösterildiği gibidir:
(i) Beyaz
x 0.525 0.525 0.452 0.310 0.310 0.443
y 0.382 0.440 0.440 0.348 0.283 0.382
(ii) Yeşil
X 0.028 0.009 0.300 0.203
y 0.385 0.723 0.511 0.356
(iii) Kırmızı
x 0.680 0.660 0.735 0.721
y 0.320 0.320 0.265 0.259
(iv) Sarı
x 0.612 0.618 0.575 0.575
y 0.382 0.382 0.425 0.406
8. Işıkların şiddeti:
(a) Fenerlerin minimum ışık şiddeti aşağıda yazılı formül kullanılarak hesabedilecektir.
I = 3,43 x 10 üzeri 6 x T x D üzeri 2 x K - D
Bu formülde;
I : Hizmet koşulları altında mum olarak ışık şiddetidir:
T : (2x10 - üzeri 7) lüx olarak ışık şiddetinin başlangıç değeri.
D : Işığın deniz mili olarak görünebilme mesafesi (Aydınlatma mesafesi).
K : Atmosferik geçirgenliği. Meteorolojik görüş mesafesinin yaklaşık olarak 13 deniz mili oluşuna karşılık K değeri, belirtilen fenerler için 0,8 olacaktır.
(b) Bu formülden çıkarılan rakkamlar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Deniz mili olarak ışığın görünme Mum olarak mesafesi (Aydınlatma mesafesi) ışığının şiddeti
D K=0.8 için
1 0.9
2 4.3
3 12
4 27
5 52
6 94
Not : Gereksiz göz kamaştırmasını önlemek amacıyla seyir fenerlerinin maksimum ışık şiddeti sınırlanmalıdır.
Ancak, bu değişken kontrol kullanılarak yapılmayacaktır.
9. Yatay dilimler:
(a)
(i) Gemilere monte edilen borda fenerleri ileri yönde istenilen ışığı minimum şiddette gösterecektir. Belirtilen sektörler dışında 1 ve 3 üncü dereceler arasında ışık şiddeti pratik olarak tamamen kesilmiş izlenimi verebilecek şekilde azaltılmalıdır.
(ii) Pupa fenerleri, silyon fenerleri ve borda fenerleri için de kemere doğrultusunun 22.5 derece gerisinde, istenilen en az şiddetler 21 inci Kuralda belirtilendilimlerin sektörleri içinde ufuktan itibaren uzaya doğru 5 derecelik yay yapacak şekilde tutulacaktır. Belirtilen sektörlerin içinde 5 dereceden sonra belirtilen şiddet sınırlara kadar % 50 civarında azaltılabilir. Belirtilen sınırların dışında 5 dereceyi geçmemek üzere veya pratik olarak gözle görülmeyecek hale getirilinceye kadar şiddet sürekli olarak azaltılacaktır.
(b) Her yönden görünür fenerler; Kural 30'da belirtilen ve tekneden pratik olmıyan bir yüksekliğe konmasına gerek bulunmayan demir fenerleri hariç, direklerin gabya çubuklarının veya diğer yapıların, bu fenerlerin görünüşlerini 6 dereceden fazla kapamıyacakları yerlere konacaktır.
10. Dikey dilimler:
(a)Yelkenli teknelerdeki fenerler hariç donatılan elektrikli fenerlerin dikey dilimleri:
(i) Yatay düzlemin 5 derece üstü ve 5 derece altındaki her açıda istenilen minimum şiddetin muhafaza ettirilmesini.
(ii) Yatay düzlemin 7,5 derece üstünde ve 7,5 derece altında istenilen minumum şiddetin % 60'ının muhafaza ettirilmesini sağlayacak nitelikte olacaktır
(b) Yelkenli teknelerde donatılan elektrikli fenerlerin dikey dilimleri:
(i) Yatay düzlemin 5 derece altı ve 5 derece üstündeki her açıda istenilen minimum şiddetin muhafaza ettirilmesini,
(ii) Yatay düzlemin 25 derece üstünde ve 25 derece altında istenilen minimum şiddetin % 50'sinin muhafaza ettirilmesini;sağlayacak nitelikte olacaktır.
(c) Elektrikli olmayan fenerlerde bu özelliklere mümkün olduğu kadar, uyulmaya çalışılacaktır.
11. Elektrikli olmıyan fenerlerin şiddeti:
Elektrikli olmayan fenerler bu Lahikanın 8 inci kısmındaki tabloda belirle-nen minimum şiddetlere mümkün olduğu kadar uyacaklardır.
12.Manevra Işığı
Bu Lahikanın 2 (f) sayılı hükmüne bakılmaksızın 34 (b) sayılı Kuralda belirtilen manevra ışığı, uygulanabildiği kadar pruva silyon fenerinin en az 2 metre dikey olarak üstüne, ancak grandi silyon fenerinin dikey olarak 2 metre altında veya üstünde olmamak ve silyon feneri veya fenerlerinin aynı düşey düzlemi üzerinde bulunmak üzere, konulacaktır. Sadece bir silyon feneri olan teknede, varsa manevra ışığı, silyon fenerinden dikey olarak 2 metreden daha az olmamak üzere en iyi görülen yere konulacaktır.
13. Yüksek hıza sahip tekne *
(a) Yüksek Htza Sahip Teknenin silyon feneri, teknenin genişliğine göre bu ekin paragraf 2(a) (i) sinde öngörülenden daha düşük bir yüksekliğe yerleştirilebilir ; ancak şu şarla ki ;uç yükseklikten bakıldığında, borda seyir fenerleri ile silyon fenerlerinin oluşturdğlu eşkenar üçgenlerin taban açısı 2 den düşük olmamaıdır.
(b) Uzunluğu 50 metre veya daha fazla olan bir yüksek hza sahip tekne üzerinde, ön
direk ile ana direk feneri arasındaki bu ekin paragraf 2(a) (ii) sinde gerekli görülen
4.5 metrelik dikey ayrım mesafesi değiştirilebilir; ancak şu şartla ki, söz konusu mesafe aşagıdaki formülle saptanan değerden küçük olmamaıdır;
y= ( a+ 17 Ѱ ) C /1000 + 2
Burada:
y ana direk fenerinin ön direk fenerinden
itibaren metre cinsinden yüksekliğidir;
a ön direk fenerinin, seyir halinde, su
yüzeyinden itibaren metre cinsinden
yükseklğidir;
Ѱ trimin seyir halinde derece cinsinden
ifadesidir;
C silyon fenerleri araslndaki metre
cinsinden yatay mesafedir.
*Uluslararast Yüksek Hıza Sahip Tekneler için Güvenlik Yasasına (l994) ve
Uluslararast Yüksek Htza Sahip Tekneler Ìçin Güvenlik Yasası (2000) bakınız.
14. Onay:
Fenerlerin ve şekillerin yapısı ve fenerlerin teknede yerlerine konulması teknenin bayrağını çekmeye hak sahibi olduğu devletin gerekli yetkiyi verdiği makamları tatmin edici bir tarzda olacaktır.